Κενά και αδυναμίες στην οικονομική διαχείριση, την εσωτερική διακυβέρνηση και καθυστέρηση στην πορεία αυτονόμησης των δημόσιων νοσηλευτηρίων αλλά και ελλιπή μηχανισμό εσωτερικού ελέγχου διαπιστώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία σε έκθεση της για τον Οργανισμό Κρατικών ΥπηρεσιώνΥγείας (ΟΚΥπΥ).
Καίρια διαπίστωση του ελέγχουν είναι η ανάγκη για συνεργασία με τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που προσφέρονται από τις δημόσιες δομές και δεν έχουν ακόμα, όπως υποστηρίζει καλυφθεί πλήρως από το ΓεΣΥ ενώ αναλύει τις Υπηρεσίες τις οποίες ο ΟΚΥπΥ είναι υποχρεωμένος να παρέχει στους Κύπριους πολίτες ως ημικρατικός οργανισμός οι οποίες, ωστόσο, δεν του αποφέρουν τα αναμενόμενα έσοδα. Ιδιαίτερη αναφορά όμως, κάνει η Ελεγκτική Υπηρεσία στο ύψος των επιδομάτων που λαμβάνουν οι γιατροί του Δημοσίου, το οποίο, βάσει των στοιχείων που παραθέτει, σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνά το 300% του βασικού μισθού των γιατρών και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι παρατηρείται «άκρατη παροχή διαφόρων επιδομάτων στο ιατρικό προσωπικό».
Πριν την επίσημη λειτουργία του ΟΚΥπΥ το 2017, αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία, «δόθηκαν γενικές και οριζόντιες αυξήσεις στο νοσηλευτικό προσωπικό αλλά και τεράστιες αυξήσεις υπό τη μορφή διάφορων γενικών και ειδικών επιδομάτων στο ιατρικό προσωπικό!!!!!
Στη συνέχεια, μετά την αυτονόμηση, συνέχισε η άκρατη παροχή διαφόρων επιδομάτων στο ιατρικό προσωπικό, ουσιαστικά χωρίς όρια, χωρίς πραγματική διασύνδεση με την παραγωγικότητα και χωρίς διασύνδεση με τα έσοδα».
Σε πίνακα που επισυνάπτεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, παρουσιάζονται οι γιατροί με τις ψηλότερες απολαβές σε επιδόματα.
Συγκεκριμένα:
>> Γιατρός που βρίσκεται στην κλίμακα Α15 +1 φέρεται να έλαβε το 2021 €72.468 μισθό και €243.179 σε επιδόματα.!!!!!!! Δηλαδή, το ύψος των επιδομάτων που έλαβε έφθασε το 336% του μισθού του.
>> Γιατρός που βρίσκεται στην κλίμακα Α16 + 1, φέρεται να έλαβε το 2021 €92.287 μισθό και €116.967 σε επιδόματα. Δηλαδή, το ύψος των επιδομάτων που έλαβε έφθασε το 127% του μισθού του.
>> Ιατρικός λειτουργός πρώτης τάξης, φέρεται να έλαβε το 2021 €60.077 μισθό και €121.153 σε επιδόματα!!!!!! Δηλαδή, το ύψος των επιδομάτων που έλαβε έφθασε το 202% του μισθού του.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία παρουσιάζει 14 περιπτώσεις γιατρών των οποίων τα επιδόματα κυμαίνονται μεταξύ 127% και 336% του μισθού τους.
Τα πιο πάνω επιδόματα που βρήκε ο έλεγχος έχουν διάφορες μορφές και σε πολλές περιπτώσεις δίνονται αθροιστικά. Ειδικότερα, υπάρχει επίδομα εφημεριών, οριζόντιο κίνητρο ειδικών ιατρών ύψους €1.850 μηνιαίως, επίδομα ειδικής ιατρικής, επίδομα για υπερωρίες, επίδομα διευθυντή κλινικής, κάθετα κίνητρα, επίδομα για τους μέντορες κ.λπ».
Ο πρόεδρος του ΟΚΥπΥ, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, «ανέφερε ότι με την έναρξη του ΓεΣΥ, οι αμοιβές των ιατρών στον ιδιωτικό τομέα είχαν αυξηθεί σημαντικά και υπερέβαιναν κατά πολύ τις αμοιβές που λάμβαναν οι ιατροί που εργάζονταν στον ΟΚΥπΥ, γεγονός που οδήγησε, για την τριετία 2019-2021, στη φυγή 202 ιατρών, επιπρόσθετα των 118 αφυπηρετήσεων κατά την ίδια περίοδο. Ανέφερε επίσης ότι, με την εισαγωγή του σχεδίου κινήτρων, επήλθε η απαραίτητη ισορροπία στον Οργανισμό και ανακόπηκε η ανεξέλεγκτη φυγή ιατρών».
«Αναφορικά με τα υψηλά επιδόματα των ιατρών που περιλαμβάνονται στον πίνακα, ανέφερε ως κύριο λόγο τις εφημερίες σε κλινικές με μικρό αριθμό ιατρών και ειδικά σε ορισμένες περιπτώσεις σε κλινικές που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση της πανδημίας».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει ωστόσο ότι, «η απάντηση του ΟΚΥπΥ θα είχε νόημα, εάν τα διάφορα επιδόματα στους ιατρούς ήταν λελογισμένα και κυρίως εάν υπήρχε πραγματική διασύνδεσή τους με την παραγωγικότητα και τα έσοδα».
Ο αριθμός των ασθενών μειώνεται, οι δαπάνες αυξάνονται
Σύ,φωνα με τον έλεγχο, η έως σήμερα λειτουργία του Οργανισμού χαρακτηρίζεται από σοβαρά κενά και αδυναμίες, όσον αφορά στη χρηματοοικονομική διαχείριση και την εταιρική διακυβέρνηση και δεν έχουν ληφθεί τα δέοντα μέτρα για την απεξάρτησή του από την κρατική στήριξη και την ομαλή μετάβαση σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού την 1/6/2024», αναφέρεται στα συμπεράσματα της η Ελεγκτική Υπηρεσία προσθέτοντας ότι «οι ασθενείς στα νοσηλευτήρια του Οργανισμού έχουν μειωθεί δραστικά, με αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων, ενώ αντίθετα οι δαπάνες παρουσιάζουν σημαντική αύξηση, κυρίως λόγω συνεχούς αύξησης του κόστους μισθοδοσίας».
Ο έλεγχος εντόπισε αδυναμίες και παραλείψεις σχετικά με την εφαρμογή της περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσίας, κυρίως κατά την περίοδο της πανδημίας, κατ’ επίκληση της οποίας διαπιστώσαμε παρατυπίες από τον Οργανισμό στη διενέργεια διαγωνισμών, για κάλυψη κατεπειγουσών αναγκών του και σε μερικές περιπτώσεις δεν τηρήθηκαν οποιεσδήποτε διαδικασίες, ενώ ερμηνεύτηκαν αυθαίρετα και καταχρηστικά οι πρόνοιες των όρων συγκεκριμένου διαγωνισμού».
Η Ελεγκτική Υπηρεσίας συστήνει όπως «ο Οργανισμός να προχωρήσει, το συντομότερο δυνατόν, στην ετοιμασία Στρατηγικού Σχεδίου με μεσοπρόθεσμους στόχους/ επιχειρησιακά σχέδια, που να συνδέονται με τον προϋπολογισμό και το οποίο να διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του σε ανταγωνιστικό περιβάλλον από την 1/6/2024 και μετά».
Τι γίνεται με τις απολαβές των Προσωπικών Ιατρών
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έκθεση και στις απολαβές των προσωπικών γιατρών του ΟΚΥπΥ και συγκεκριμένα στα οικονομικά κίνητρα που λαμβάνουν τα οποία όπως διαπιστώνεται ανεβάζουν τις απολαβές των γιατρών σε επίπεδα ψηλότερα των εσόδων του ΟΚΥπΥ από το ΟΑΥ.
«Το κίνητρο υπολογίζεται πάνω στον πραγματικό μέσο όρο αποζημίωσης από τον ΟΑΥ, για τον κάθε ιατρό ξεχωριστά. Παραχωρείται επίδομα ύψους €500/μήνα, ως επιπρόσθετο κίνητρο για προσωπικούς ιατρούς που εργάζονται σε αγροτικές/ απομακρυσμένες περιοχές. Ειδικά για τους προσωπικούς ιατρούς, για σκοπούς ελέγχου κατά πόσο τα επιδόματα που παραχωρούνται είναι διασυνδεδεμένα με τα έσοδα που επιστρέφουν στον ΟΑΥ, συγκρίναμε τις συνολικές απολαβές (μισθός συν επιδόματα) για κάθε έναν από τους προσωπικούς ιατρούς, για τις υπηρεσίες των οποίων ο ΟΚΥπΥ είχε έσοδα από τον ΟΑΥ λιγότερα από €50.000. Πρόκειται για 42 ιατρούς από τους συνολικά 137 προσωπικούς ιατρούς, που εργοδοτούνταν το 2021 από τον ΟΚΥπΥ. Διαπιστώσαμε ότι σε όλες τις περιπτώσεις οι συνολικές απολαβές των ιατρών είναι μεγαλύτερες των εσόδων».
Παραδείγματα:
>> Γιατρός ο οποίος έχει στον κατάλογο του εγγεγραμμένους 515 δικαιούχους απέφερε έσοδα €50.066 στον Οργανισμό. Οι απολαβές του ήταν €86.893.
>> Γιατρός ο οποίος έχει στον κατάλογο του εγγεγραμμένους 363 δικαιούχους απέφερε έσοδα €46.981 στον Οργανισμό. Οι απολαβές του ήταν €144.108.
Ο Πρόεδρος του ΟΚΥπΥ ανέφερε ότι οι πλείστες των πιο πάνω περιπτώσεων αφορούν σε Προσωπικούς Ιατρούς παιδιών, οι οποίοι, εκτός από τα καθήκοντά τους ως Προσωπικοί Ιατροί, προσφέρουν και υπηρεσίες ενδονοσοκομειακής νοσηλείας και τα έσοδα του ΟΚΥπΥ από τις υπηρεσίες αυτές που προσέφεραν οι συγκεκριμένοι ιατροί δεν έχουν συμπεριληφθεί στην συγκεκριμένη ανάλυση. Επίσης, κάποιες περιπτώσεις αφορούν σε Προσωπικούς Ιατρούς που είναι τοποθετημένοι σε απομακρυσμένες ή αραιοκατοικημένες περιοχές και οι οποίες αναμένεται ότι θα έχουν μικρό αριθμό εγγεγραμμένων δικαιούχων».
