Ο μηνίσκος είναι μια σκληρή αλλά και ταυτόχρονα ελαστική, μηνοειδούς σχήματος, ινοχόνδρινη δομή που αποτελείται κυρίως από νερό και ίνες κολλαγόνου και εντοπίζεται ανάμεσα στο μηριαίο οστό και την κνήμη. Σε κάθε γόνατο, υπάρχουν δύο μηνίσκοι, ο έσω και ο έξω, και συνδέονται μεταξύ τους με τον εγκάρσιο σύνδεσμο. Οι μηνίσκοι έχουν ένα εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του γόνατος καθώς αυξάνουν την επιφάνεια επαφής μεταξύ των δύο οστών, σταθεροποιούν το γόνατο ενώ παράλληλα απορροφούν τους κραδασμούς κατά τη φόρτιση κάνοντας την κίνηση της άρθρωσης πιο ομαλή.
Η ρήξη μηνίσκου είναι μια αρκετά συχνή πάθηση του γόνατος. Οι κακώσεις του έσω μηνίσκου είναι συχνότερες γιατί βρίσκεται σταθερά προσκολλημένος στις έσω δομές του γόνατος, ενώ ο έξω μηνίσκος είναι μικρότερος σε μέγεθος και ευκίνητος.
Πώς συμβαίνει μια ρήξη μηνίσκου;
Οι ρήξεις του μηνίσκου ταξινομούνται σε οξείες και οι εκφυλιστικές.
Οι οξείες βλάβες συμβαίνουν συνήθως σε νεαρούς ασθενείς, κυρίως αθλητές, μέσω συμπιεστικών και ταυτόχρονα στροφικών φορτίων που επιδρούν στην άρθρωση του γόνατος (το πόδι μένει “κολλημένο” στο έδαφος και το σώμα στρίβει). Συνήθως αυτοί οι ασθενείς εμφανίζουν οξύ άλγος με οίδημα του γόνατος και ενδεχομένως “κλείδωμα” της άρθρωσης.
Οι εκφυλιστικές ρήξεις αφορούν μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς, λόγω της “γήρανσης” του ιστού με απώλεια της ελαστικότητας του. Συνήθως οι ασθενείς αναφέρουν έναν ήπιο μηχανισμό κάκωσης (απλή έγερση ή βαθύ κάθισμα), ενώ δεν σπανίζουν οι ασθενείς με επαναλαμβανόμενα επεισόδια οιδήματος του γόνατος (πρήξιμο) με σχετικά ήπιο πόνο χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια αξιοσημείωτη κάκωση.
Διάγνωση
Η διάγνωση μιας ρήξης μηνίσκου στηρίζεται στη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού καθώς και σε μια λεπτομερής κλινική εξέταση. Σε περίπτωση κλινικής υποψίας ρήξεως του μηνίσκου είναι απαραίτητη η διενέργεια μιας μαγνητικής τομογραφίας του γόνατος, έτσι ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, να αποκλειστούν συνοδές βλάβες αλλά και να εκτιμηθεί ακριβώς η μορφολογία και η θέση της βλάβης, με σκοπό την επιλογή της ιδανικής θεραπευτικής προσέγγισης.
Αντιμετώπιση της ρήξης μηνίσκου
Μια ρήξη μηνίσκου, αναλόγως εάν είναι οξείας ή εκφυλιστικής αιτιολογίας μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά ή χειρουργικά.
Κατά κανόνα οι μικρές ρήξεις εκφυλιστικής αιτιολογίας, μπορούν να αντιμετωπιστούν για ένα χρονικό διάστημα περίπου 3 μηνών συντηρητικά. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, τροποποίηση των δραστηριοτήτων του ασθενή, κρυοθεραπεία και αποκατάσταση με φυσικοθεραπεία και ενδυνάμωση.
Μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος και την κατάλληλη αποθεραπεία ένας μεγάλος αριθμός των ασθενών γίνονται ασυμπτωματικοί (η ρήξη συνεχίζει να υφίσταται αλλά ο ασθενής δεν πονάει πια). Ωστόσο υπάρχει ένας ποσοστό ασθενών στους οποίους αποτυγχάνει η συντηρητική θεραπεία. Εάν ο πόνος ή το οίδημα επιμένει και δυσκολεύει την καθημερινότητα του ασθενούς τότε ενδείκνυται η αρθροσκόπηση αντιμετώπιση του προβλήματος.
Οι οξείες ρήξεις σε νεαρούς ασθενείς απαιτούν, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, χειρουργική αντιμετώπιση με τη μέθοδο της αρθροσκόπησης. Η αρθροσκόπηση είναι μια σύγχρονη χειρουργική επέμβαση, με την οποία ο ορθοπαιδικός, από μια μικρή τομή περίπου 5 χιλιοστών, εισάγει μια κάμερα που συνδέεται με ένα φακό οπτικών ινών (αρθροσκόπιο) και βλέπει σε μεγέθυνση κάθε ενδοαρθρική βλάβη με εξαιρετική ακρίβεια. Στη συνέχεια, από μια ή περισσότερες επιπλέον τομές ίδιου μήκους, με την βοήθεια ειδικών ανάλογα με την περίσταση χειρουργικών εργαλείων και με εξαιρετική ακρίβεια κινήσεων, επεμβαίνει για να την διορθώσει. Κατά το χειρουργείο είτε γίνεται προσπάθεια διάσωσης του μηνίσκου (Save the meniscus!) μέσω συρραφής της βλάβης, είτε αφαιρείται το τραυματισμένο κομμάτι του μηνίσκου (μερική μηνισκεκτομή). Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την θέση και κατά συνέπεια την αιμάτωση του ραγέντος τμήματος του μηνίσκου, αλλά και την μορφολογία και την ηλικία της βλάβης.
Έπειτα από μια μερική μηνισκεκτομή, ο ασθενής μπορεί να περπατήσει άμεσα με πλήρη φόρτιση του άκρου. Σε περίπτωση συρραφής του μηνίσκου το πρόγραμμα αποκατάστασης είναι πολυπλοκότερο και διαρκεί περίπου 2 μήνες.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της αρθροσκόπησης;
Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος με πολλαπλά οφέλη για τον ασθενή σε σύγκριση με τις ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις:
- Οι τομές που γίνονται είναι της τάξεως των 5mm με αποτέλεσμα να μειώνεται το τραύμα των μαλακών μορίων και να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες κάποιας επιπλοκής.
- Αναίμακτη επέμβαση.
- Ο ορθοπαιδικός έχει καλύτερη ορατότητα ακόμα και σε περιοχές της άρθρωσης με δύσκολη πρόσβαση.
- Το αισθητικό αποτέλεσμα μετά την επέμβαση είναι εξαιρετικό.
- Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος.
- Κατά κανόνα ο ασθενής δεν χρειάζεται να νοσηλευτεί, αλλά φεύγει από το νοσοκομείο λίγες ώρες μετά από την επέμβαση.
- Η ανάρρωση είναι πιο γρήγορη και η επιστροφή στην εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες είναι ταχύτερη, πάντα βέβαια σε συνάρτηση με το είδος της επέμβασης και το απαιτούμενο είδος αποθεραπείας.
