Έντονες διεργασίες με νέο κύκλο σε εξαγορές φαίνεται να εισέρχεται ο ιδιωτικός κλάδος υπηρεσιών υγείας της Ελλάδας και στην Κύπρο. Πρωταγωνιστές σε αυτή τη δεύτερη φάση είναι τα αμερικανικά επενδυτικά κεφάλαια Oaktree Capital και το CVC Partners.
Ωστόσο οι κινήσεις αυτές αποτελούν, όπως εξηγούν καλά ενημερωμένες πηγές, τα πρώτα βήματα μιας ευρύτερης αναδιάρθρωσης του επιχειρηματικού χάρτη των ιδιωτικών κλινικών, που ενδέχεται να οδηγήσει τους δύο αυτούς ομίλους είτε σε νέες συνεργασίες είτε στην αυτόνομη διεκδίκηση περιουσιακών στοιχείων στην υγεία, που αναμένεται τα επόμενα χρόνια να παραχωρηθούν. Νοσοκομεία που αναφέρονται και ως «ορφανά» assets, υπό την έννοια της παραμονής τους εκτός ευρύτερων επιχειρηματικών χαρτοφυλακίων.
Ως ένα από αυτά αναφέρεται για παράδειγμα η Ευρωκλινική, που ελέγχεται από το 2008 από το ελληνικό επενδυτικό κεφάλαιο Global Finance του κ. Πλακόπητα και στο οποίο εισήλθαν μετοχικά στα τέλη του 2021 και άλλα διεθνή fund, όπως και η μαιευτική κλινική Ρέα, αλλά και, προοπτικά, το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν». Το «Ντυνάν» παραμένει στον έλεγχο της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία θα αξιολογήσει την κατάλληλη στιγμή –με βάση το βέλτιστο συμφέρον των μετόχων της– την αξιοποίησή του, καθώς τα τελευταία έτη μετά και την αναδιάρθρωση που δρομολόγησε η Πειραιώς καταγράφει ήδη βελτιωμένα οικονομικά μεγέθη.
Κομβική χρονιά το 2022
Το σίγουρο είναι πως το 2022 οι εξαγορές στον κλάδο υγείας θα είναι κομβικές αφού θα είναι η χρονιά πώλησης για το Ερρίκος Ντυνάν και ενδεχομένως και για το Metropolitan εφόσον το CVC Capital Partners μέσω της Hellenic Helathcare θελήσει να αποκτήσει το Ερρίκος Ντυνάν και να αποφύγει την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στο πλαίσιο αυτό ο Άλεξ Φωτακίδης της CVC Capital Partners, ο Δημήτρης Σπυρίδης της Hellenic Helathcare και ο Σπύρος Σπυρόπουλος της Oaktree Capital έχουν να αναλογισθούνε πολλά θέματα.
Στην εικόνα βρίσκεται και το σχήμα που συμμετέχει η Farallon Capital, στο οποίο έχει περάσει ο έλεγχος της Euromedica, η αναδιάρθρωση της οποίας προχωράει με ταχύτατους ρυθμούς.
Συμφωνία Oaktree και Ιατρικό Αθηνών
Επί του παρόντος, Oaktree και Ιατρικό Αθηνών συμφώνησαν τη μεταβίβαση της δραστηριότητας της μαιευτικής κλινικής «Γαία» του Ιατρικού Κέντρου στο ΙΑΣΩ που σηματοδοτεί την ενίσχυση του ΙΑΣΩ που έχει περάσει στον έλεγχο Oaktree και την περαιτέρω ανάπτυξη της δυναμικότητας του Ιατρικού Αθηνών. Κίνηση που αναμφίβολα θα ενισχύσει σημαντικά τον κύκλο εργασιών του ΙΑΣΩ, ενώ θα απελευθερώσει 100 κλίνες στο κτίριο που στεγαζόταν η κλινική «Γαία» δίπλα στο Ιατρικό στον Παράδεισο Αμαρουσίου.
Σημειώνεται πως το Ιατρικό Αθηνών –που στο μετοχολόγιό του εκτός από τον επιχειρηματία Γιώργο Αποστολόπουλο (44,4%) έχει και τη γερμανική Asklepios International Gmbh (36,3%)– υλοποιεί αυτή την περίοδο επενδυτικό πλάνο στη Θεσσαλονίκη, σε έκταση δίπλα στο Ιατρικό Διαβαλκανικό, όπου προχωράει στην ανέγερση ακινήτου προϋπολογισμού 10 εκατ. για να αυξήσει τη δυναμικότητά του εκεί. Παράλληλα με την πώληση της μαιευτικής κλινικής ΓΑΙΑ δίνεται η δυνατότητα αναδιάρθρωσης σε δυνατότητα πληρότητας και δυναμικότητας καθώς και ενίσχυση σε κεφαλαιακό επίπεδο απο το ποσό της πώλησης.
Σε δεύτερη φάση αξιολογείται κατά πληροφορίες και η δημιουργία ή απόκτηση νέων εγκαταστάσεων στην Αττική. Πληροφορίες σημειώνουν επίσης ότι «το Ιατρικό θα είναι παρών και στη διεκδίκηση του “Ερρίκος Ντυνάν”, όποτε η Τράπεζα Πειραιώς αποφασίσει την έναρξη διαδικασιών διάθεσής του». Περιουσιακό στοιχείο που αναμένεται βεβαίως να διεκδικήσουν και άλλοι επενδυτές όπως το OakTree, το Farallon Capital.
Ο κομβικός ρόλος της CVC Partners
Βεβαίως, κομβικό ρόλο στην αγορά θα συνεχίσει να διαδραματίζει και η CVC Capital Partners, που οδήγησε το πρώτο κύμα συγχωνεύσεων και εξαγορών, αποκτώντας σειρά μεγάλων ελληνικών νοσοκομείων. Ωστόσο εκτιμάται από ορισμένες πηγές πως το χαρτοφυλάκιό της στον κλάδο έχει μεγαλώσει τόσο, που περαιτέρω διεύρυνσή του ενδεχομένως να μη συνίσταται. Σημειώνεται πως ήδη στο CVC Partners ανήκει το «Yγεία», Μetropolitan Hospital, «Μητέρα», Metropolitan General, «Λητώ», Creta InterClinic τα οποία απαρτίζουν, μεταξύ άλλων, το χαρτοφυλάκιο στον κλάδο της υγείας του αμερικανικού επενδυτικού κεφαλαίου.
Το fund CVC Partners, ένα από τα μεγαλύτερα διεθνώς, αναζητούσε και φέρεται να εξακολουθεί να αναζητάει ευκαιρίες αποδόσεων στον πολυκατακερματισμένο, μέχρι πρότινος, κλάδο της υγείας στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις του ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2018, όταν η MIG πούλησε στη CVC Partners διαμέσω της Hellenic Healthcare τον εισηγμένο όμιλο «Υγεία». Τότε, με τίμημα 0,95 ευρώ ανά μετοχή, το fund CVC απέκτησε το 70,38% του νοσοκομειακού ομίλου καταβάλλοντας 204,4 εκατ. ευρώ.
Τώρα, μετά την απόκτηση, σε συνεργασία και με ελληνικά συμφέροντα, πολλών από τα μεγάλα ιδιωτικά ελληνικά νοσοκομεία αλλά και συναφών δραστηριοτήτων (Metropolitan, «Υγεία», «Μητέρα», ΙΑΣΩ General, «Λητώ», Creta InterClinic), προχώρησε εξασφαλίζοντας και τις απαραίτητες εγκρίσεις από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές, στην εξαγορά και της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Εθνική Τράπεζα έναντι 385 εκατ. ευρώ. Ήδη στην Εθνική Ασφαλιστική κυοφορούνται διοικητικές αλλαγές σε ανώτατο στελεχιακό επίπεδο.
Η επέκταση στον ασφαλιστικό κλάδο θεωρείται κίνηση με μεγάλες συνέργειες για τη CVC Partners, ενώ η χαμηλή διείσδυση των ιδιωτικών ασφαλιστικών συμβολαίων υγείας στην ελληνική αγορά εκτιμάται πως υπόσχεται υψηλές αποδόσεις για τις ασφαλιστικές. Εξάλλου, πριν την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από τη CVC Partners προηγήθηκαν άλλες σημαντικές επενδύσεις, όπως της Fairfax Financial Holdings, η οποία αγόρασε προ ετών τη Eurolife FFH, της γερμανικής ERGO Insurance Group, που απέκτησε την ΑΤΕ Ασφαλιστική και την DAS Hellas, της Generali, που εξαγόρασε την ΑΧΑ Ασφαλιστική (η οποία προηγουμένως είχε πάρει την Alpha Ασφαλιστική), της NN Group, που πήρε τις δραστηριότητες της MetLife στην Ελλάδα, και της Groupama, που αγόρασε τη Φοίνιξ Metrolife Εμπορική.
Με δεδομένο ότι η περίοδος των αρνητικών επιτοκίων, που επηρεάζει αρνητικά τις ασφαλιστικές, οδεύει προς εξομάλυνση και σε συνδυασμό με τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς, ο κλάδος αναμένεται να συνεχίσει να προσελκύει ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον, σημειώνουν κορυφαία στελέχη της αγοράς.
Οι εξαγορές στον φαρμακευτικό κλάδο
Αξιοσημείωτη είναι η αγορά εταιριών και στο φαρμακευτικό κλάδο όπου το μπαράζ με τις εξαγορές έχει ξεκινήσει από το 2019 και συνεχίζεται έως σήμερα παρόλο το «πάγωμα» της αγοράς από την πανδημία και το lockdown. Μεγάλες εξαγορές όπως της MS Pharma, μια φαρμακευτική εταιρεία με έδρα την Ιορδανία που κατασκευάζει και εμπορεύεται επώνυμα γενόσημα φάρμακα, απέκτησε την Genepharm, μια ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και διανομή γενικά φαρμακευτικά προϊόντα. Η Ravago Chemicals Hellas SA (θυγατρική του ομίλου Ravago με έδρα το Βέλγιο), παραγωγός με έδρα την Ελλάδα και διανομέας πλαστικών και χημικών προϊόντων, απέκτησε την Dr.D.A.Delis SA, διανομέα χημικών ουσιών. Η Vianex SA, μια ελληνική φαρμακευτική εταιρεία που παράγει, εισάγει, συσκευάζει, πωλεί και διανέμει ένα μεγάλο αριθμό φαρμακευτικών προϊόντων, απέκτησε το μεγαλύτερο μέρος της Pharmanel SA, που δραστηριοποιείται στον τομέα των φαρμακευτικών προϊόντων. Aξιοσημείωτη η συμφωνία της ΠΡΟΦΑΡΜ Α.Ε. με την τσεχική EMMA CAPITAL.
Διεύρυνση συνεργασίας Accord Healthcare και WinMedica
Επέκταση της συνεργασίας της με την Accord Healthcare έχει ήδη πραγματοποιήσει η WinMedica. Οι δύο εταιρείες συμφώνησαν στη διεύρυνση της συνεργασίας τους με νέα προϊόντα τα οποία θα αντιπροσωπεύει η WinMedica στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο της συμφωνίας η WinMedica συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη των νέων προϊόντων, επενδύοντας κεφάλαια και τεχνογνωσία, και αναδεικνύεται έτσι σε Στρατηγικό Εταίρο της Accord Healthcare, μιας εταιρείας με παγκόσμια εμβέλεια. Η συμφωνία περιλαμβάνει πρωτότυπα, γενόσημα και βιοτεχνολογικά προϊόντα, τα οποία απαντούν στις σύγχρονες ανάγκες για φαρμακευτικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, σε επάρκεια ποσοτήτων και με δυνατότητα να συμβάλουν στην απαραίτητη εξοικονόμηση πόρων για το Σύστημα Υγείας.
Συγχωνεύσεις και εξαγορές στην κυπριακή αγορά υγείας
Το 2022 βρίσκει και την κυπριακή αγορά υγείας να μπαίνει στη νέα εποχή ακολουθώντας τη «συνταγή» της παγκόσμιας οικονομίας με κάποιες εταιρείες να κάνουν συγχωνεύσεις και εξαγορές δημιουργώντας έτσι ισχυρούς ομίλους με πιο σίγουρες οικονομικές βάσεις, ικανές να αντέξουν την αποσταθεροποίηση ακόμα και εν μέσω κρίσεων, όπως η πρόσφατη πανδημία, ενώ κάποιες άλλες ακολουθούν τη ρήση «η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες» και επενδύουν με στόχο την ανάπτυξη της αγοράς.
Η πρόσφατη αγορά του Απολλώνειου νοσοκομείου από τη CVC Partners καταδεικνύει τη μεγάλη αλλαγή του νοσοκομειακού χάρτη στη μεγαλόνησο. Υλοποίηση εξαγοράς του νοσοκομείου που συντελέστηκε στο τέλος του 2021 από την Hellenic HealthCare του CVC Partners έπειτα απο διαπραγματεύσεις και συνομιλίες τριών ετών, και ήδη σχεδιάζονται οι επικείμενες αλλαγές μελών του διοικητικού συμβουλίου στο οποίο θα συμμετάσχουν ιατροί του νοσοκομείου ως μη εκτελεστικά όμως μέλη και ακολούθως της γενικής διεύθυνσης του νοσοκομείου που ήδη γίνονται συνομιλίες. Εκ των πραγμάτων, το CVC θα επενδύσει κεφάλαια στο Απολλώνειο νοσοκομείο, αλλά και θα αναπτύξει συνέργειες με τις μονάδες του στην Ελλάδα. Εξάλλου, η κυπριακή αγορά δεν είναι άγνωστη στο CVC καθώς πρόσφατα είχαν προχωρήσει σε εξαγορά εταιρείας διαγνωστικών προϊόντων WSHP μέσω εταιρείας του CVC (Γαλλική Sebia ) που δραστηριοποιείται στον ίδιο κλάδο.
Την προσεχή περίοδο το ενδιαφέρον των funds μεταφέρεται σε ενδεχόμενες εξαγορές του Αρεταίιου νοσοκομείου στη Λευκωσία για το οποίο ήδη υπάρχει υπαρκτό αγοραστικό ενδιαφέρον από τρία διαφορετικά funds ( CVC Partners, OakTree Capital, Farallon capital), στη Λεμεσό του Γερμανικού Oγκολογικού Νοσοκομείου, του Mediterranean Hospital και ενδεχομένως του ΥΓΕΙΑ στην οποία πιά μεγαλομέτοχος είναι Ουκρανός επενδυτής.
Ενδιαφέρον επενδυτικής συμμετοχής παρουσιάζει και η υπό διαμόρφωση ιδιωτική Νοσοκομειακή Μονάδα δυναμικότητας 140 κλινών μαζί με ένα μοντέρνο Κέντρο Αποκατάστασης, τα οποία θα ανεγερθούν δυτικά της Διεθνούς Κρατικής Έκθεσης Λευκωσίας (έναντι γραφείων Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού), έργο που διευθύνει ο κ. Κωνσταντίνος Αργυρίδης πρώην τραπεζικό στέλεχος της Marfin.
Ήδη είσοδο στο Χρηματιστήριο Κύπρου όμως έχει γίνει με σύμβουλο την Capital Markets Experts AE, της ΙQ GMC Intensive Quality Global Medical Group Pltd, η οποία ελέγχει μέσω θυγατρικής της την ελληνική IQ DERMATOLOGY CARE ΕΠΕ και της οποίας βασικός μέτοχος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Τζερμιάς, προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 1 εκατ. ευρώ και εισήχθη στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου, με 1.002.000 κοινές μετοχές, ονομαστικής αξίας ενός ευρώ προς διαπραγμάτευση. Η IQ GMC μέσω της ελληνικής IQ DERMATOLOGY συμμετέχει στο χώρο των ιατρικών υπηρεσιών, ενώ ήδη έχει αναπτύξει μια εκτεταμένη έρευνα για τις αντίστοιχες προοπτικές της αγγλικής αγοράς.
