Οι επενδύσεις στην επιστημονική έρευνα, στην τεχνολογική πρόοδο και στην καινοτομία αποτελούν προϋπόθεση για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, με τον κλάδο της υγείας να αποτελεί τομέα αιχμής προς αυτή την κατεύθυνση.
Η πανδημία COVID-19 έκανε αντιληπτή σε ολόκληρη την κοινωνία την αξία της καινοτομίας στην υγεία και τις λύσεις που αυτή δίνει διαχρονικά σε όλες τις υγειονομικές κρίσεις ανά τον κόσμο. Η έρευνα και η καινοτομία στην υγεία συνδέονται αφενός με τις αξίες που πρεσβεύει ο ευρωπαϊκός μας πολιτισμός, της διαφύλαξης της ανθρώπινης ζωής και της ποιότητάς της, και αφετέρου με τη διατήρηση της σταθερότητας της διεθνούς οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής.
Ο κλάδος της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας με την υψηλή εξαγωγική και αναπτυξιακή δυναμική του, καθώς και το εξειδικευμένο ερευνητικό ανθρώπινο δυναμικό του, ενισχύει σημαντικά την τοποθέτηση της χώρας στις διεθνείς κατατάξεις καινοτομίας. Ενδεικτικό της ερευνητικής δραστηριότητας στον φαρμακευτικό κλάδο είναι το ποσοστό των κατατεθειμένων αιτημάτων ευρωπαϊκών πατεντών από την Ελλάδα στον συγκεκριμένο τομέα το 2019, το οποίο αντιστοιχούσε στο 13,7% των αιτημάτων της χώρας, διπλάσιο σχεδόν από το αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο (6,6%). Ωστόσο, σε χαμηλότερα επίπεδα κυμαίνεται η αντίστοιχη δραστηριότητα στον κλάδο των ιατρικών τεχνολογιών (7,2%), χαμηλότερα και από το μέσο ευρωπαϊκό (8,5%).
Ταυτόχρονα, όπως αναδεικνύει και πρόσφατη μελέτη του ΣΕΒ σχετικά με τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία, η Ελλάδα υστερεί ιδιαίτερα στην παραγωγή και εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών στον χώρο της υγείας, καταλαμβάνοντας την 23η θέση στην υιοθέτηση λύσεων ψηφιακής υγείας μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε.
Ο ρόλος της 4ης βιομηχανικής επανάστασης στην υγεία αποδεικνύεται καταλυτικός, με τις νέες τεχνολογίες να αλλάζουν τα δεδομένα τόσο στον τομέα της πρόληψης όσο και της περίθαλψης, και να οδηγούν προς την ανάπτυξη της ευφυούς υγείας. Συστήματα cloud-computing, ανάλυσης μεγάλων δεδομένων (big data), τεχνολογίες Blockchain, τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), Internet of Things (ΙοΤ), εισχωρούν δυναμικά στον κλάδο.
Ως αποτέλεσμα, ανοδική πορεία στις επιστήμες υγείας διαγράφουν οι τομείς της τηλεϊατρικής, της ιατρικής ακριβείας, της γενετικής ιατρικής, των αυτοματοποιημένων συστημάτων για τους φορείς παροχής υγειονομικής περίθαλψης και πολλοί άλλοι.
Παρόλο που οι επενδύσεις για έρευνα και ανάπτυξη στη χώρα μας είναι χαμηλές σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η Ελλάδα συνεχίζει να διαθέτει έναν μικρό αριθμό ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων που διεξάγουν βασική έρευνα αιχμής στον κλάδο της υγείας και επενδύουν στο τρίπτυχο της ιατρικής εκπαίδευσης, έρευνας και τεχνολογίας.
Ανάμεσά τους και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με τη Σχολή Επιστημών Υγείας τοποθετημένη ψηλά σε θέματα επιστημονικών διακρίσεων και στην παραγωγή καινοτόμων ερευνητικών αποτελεσμάτων, ώριμων προς αξιοποίηση σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας του ΑΠΘ, το 2019 εγκρίθηκαν χρηματοδοτήσεις ερευνητικών προγραμμάτων ύψους 15 εκατ. ευρώ από εθνικά και ευρωπαϊκά πλαίσια χρηματοδότησης για τα τμήματα Ιατρικής, Οδοντιατρικής, Φαρμακευτικής, και Κτηνιατρικής. Επίσης, με τις πανεπιστημιακές κλινικές του το ΑΠΘ συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη καινοτόμων διαγνωστικών και θεραπευτικών τεχνολογιών με πολλαπλά οφέλη στους κλινικούς ιατρούς, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά στους ίδιους τους ασθενείς.
Παράλληλα, την τρέχουσα περίοδο το ΑΠΘ έχει στην περιουσία του επτά (7) ενεργά διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) που αγγίζουν τον τομέα της υγείας (εκ των 53 συνολικά), ενώ εντός του 2020 ιδρύθηκαν με τη συνδρομή του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας δύο (2) νέες εταιρείες τεχνοβλαστοί με εφαρμογές στον ιατρικό κλάδο, με εξαιρετική προοπτική ανάπτυξης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Ως εκ’ τούτου, ποιος πρέπει να είναι ο στόχος των ελληνικών πανεπιστημίων;
Α) Στρατηγικός σχεδιασμός της ερευνητικής πολιτικής στις επιστήμες υγείας για την ανάδειξη προτεραιοτήτων στους τομείς έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας, και
Β) Ενίσχυση της διασύνδεσης της έρευνας με την ιατρική βιομηχανία και την επιχειρηματικότητα. Μία διασύνδεση την οποία οφείλουμε να προωθήσουμε εντατικά, με στόχο να δημιουργήσουμε συνέργειες στους τομείς της ιατρικής τεχνολογίας και της φαρμακευτικής βιομηχανίας, και να σχηματίσουμε διευρυμένες ερευνητικές κοινοπραξίες με τη συμμετοχή επιχειρηματικών φορέων, τα οποία θα αναβαθμίσουν τόσο το πανεπιστήμιο όσο και τον εθνικό τομέα της υγείας.
Η καινοτομία στην υγεία αλλάζει τη ζωή μας. Η συνένωση των δυνάμεων του υψηλού επιστημονικού δυναμικού των ελληνικών πανεπιστημίων και η άμεση αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου που υλοποιείται στα ερευνητικά εργαστήρια, μπορούν να αποτελέσουν την απαρχή μιας δυναμικής που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση του ρόλου των ΑΕΙ στον κλάδο της υγείας και στην ανάδειξή τους σε κύρια δύναμη ανάπτυξης για τη χώρα.
Άποψη του κ. Στράτου Στυλιανίδη αντιπρύτανη Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης στο ΑΠΘ
Πηγή: kathimerini.gr
